reflectie78(1-2).vp

Boekbesprekingen Een boeiend commentaar op het Marcus Evangelie Lambèrt de Kwant Het Evangelie van Marcus is het kortste Evangelie in het Nieuwe Testament. De directe stijl van deze tekst doet ‘modern’ aan. Toch blijft deze tekst moeilijk te doorgronden. Moet de betekenis letterlijk worden opgevat, is het evangelie- verhaal een historisch verslag, of is het hele verhaal een en al symboliek en moet het gezien worden in vergelijkingen? Intrigerende vragen van Paul van Oyen in zijn ‘vertolking met commentaar’ 1 van dit Evangelie. Van Oyen, van wie elders in dit blad een artikel over re- ïncarnatie, is een veelzijdig auteur. Hij is rector van de “Sal- landgroep”, waarin we ons onder zijn leiding maandelijks buigen over de Bhagavad Gita. Er zijn al enkele deeltjes hier- van bij Conversion Productions verschenen. Reeds eerder verschenen bij Conversion Productions di- verse commentaren van de hand van Van Oyen op teksten uit de bijzondere “Nag Hammadi ’bibliotheek’” van vroeg-chris- telijke geschriften . Op initiatief van “Communicatiewerkplaats De Snaar”, in Alkmaar, heeft een groepje ‘ijveraars’ zich samen met Paul van Oyen over de tekst van het Marcus Evangelie gebogen. Hamvraag hierbij was: “Begrijp je wat je leest?” Geen gemakkelijke vraag voor een groep mannen en vrouwen van uiteenlopende leeftijd en met een verschillende achtergrond, zeker wat religie betreft. Ieder van hen benaderde de tekst van het Evangelie van Marcus vanuit eigen kennis, ontwikkeling of achtergrond. Om elkaar goed te kunnen begrijpen en elkaar te kunnen blijven volgen was het nodig goed te luisteren en je in te leven in de visie en de beleving van de ander. Betekenisniveaus Op deze wijze probeerden de leden van de groep samen de boodschap te ontdekken die Jezus Christus ons in het Evan- gelie brengt. Het commentaar gaat uit van verschillende bete- kenisniveaus. Bovendien worden regelmatig verbanden gelegd met een andere levenstraditie, die uitgaat van de eenheid van de Schepper met zijn schepping: de filosofie van advaita ve- danta . De boodschap van Jezus gaat in de visie van Van Oyen over het herstellen van onze verbinding met God, met de Va- der. Wat bedoelt Jezus hier te zeggen? Het commentaar komt steeds terug op deze boodschap en probeert aan te geven hoe we die verbinding met God op een praktische wijze kunnen bewerkstelligen. Om de historische omstandigheden rond het leven van Jezus meer te belichten, maakt Van Oyen gebruik van de ‘pesher- techniek’. De ’peshers’ zijn een nadere uitleg of commentaar. Zij verwijzen naar de mogelijke symboliek in de tekst, in verband met de actuele omstandigheden en de structuur van de Joodse maatschappij in de tijd van Jezus. Lezing van deze vertaling met commentaar leert hoe uni- verseel en tijdloos de uitspraken van Jezus eigenlijk zijn. Tijdens een symposium maakte een bezoeker zich erg boos over wat hij noemt “al die ouwe troep”, waarmee hij op de heilige Geschriften uit de traditie doelde; hij vond dat er tegen- woordig zoveel mensen zijn die doorgevingen krijgen, dat de rest allemaal ballast is. De Bhagavad Gita, de Koran, de Bij- bel, ze horen volgens hem niet meer bij deze nieuwe tijd. Het kenmerk van een revolutionair: breek alles af en bouw verder op de puinhopen. Wie het Evangelie van Marcus en het commentaar leest, kan echter niet anders dan concluderen dat deze oude teksten nog springlevend zijn. Zo wijst Van Oyen in zijn commentaar op het bezoek van Jezus aan de synagoge, waar hij wordt geconfron- teerd met iemand die allerlei veile en boze gedachten koesterde. Op een gegeven moment kon die man zich niet langer beheersen en riep uit: “Jezus, je bent een Nazarener, wat wil je nu eigenlijk van ons? Wil je ons kapot maken? Ik weet heel goed wie je bent, je bent de belichaming van de vreze Gods!” Confrontatie “De synagoge”, zegt Van Oyen, “is het huis van God en de symboliek ervan is natuurlijk dat de mens zelf dat huis van God is. In de synagoge zijn vele ik-jes bij elkaar. De man met de veile en boze gedachten is de tiran in onszelf: het lagere ego. De veile gedachten zijn onrein, en dat woord staat dan ook in de Griekse tekst (akathartos). De tiran roept tegen het goddelijke en onsterfelijke in ons; (in het Grieks staat: ‘hij die in de heelheid van God staat’): “Wat moet je van ons (de eindeloze verzame- 37 Reflectie 1 (1-2) september 2004 PAUL G. VAN OYEN (red) EVANGELIE VAN MARKUS Een vertolking met commentaar CONVERSION PRODUCTIONS