reflectie 10(1) voorjaar 2013.vp

Anderen echter zien de groep juist als de organische vorm van met elkaar samenwerkende, reeds actieve mensen. Dat zou de stichters van de VKK ook voor ogen gestaan hebben. Tijdens de try-out ervoeren sommigen het gebruik van de ik-vorm als betuttelend. De wij-vorm is uiteindelijk gehandhaafd. Aanpassing aan veranderende interpretaties binnen de VKK Hierover ontstond veel discussie, juist vanwege verschillen in interpretatie. Bijvoorbeeld in de Invocatie wilde men naast de benoe- ming van de Heilige Drievuldigheid ook haar werkzaamheid uitdrukken. Beide alternatieven zijn nu mogelijk: [variant 1] “P. In de Naam van de Vader en van de X Zoon en van de Heilige Geest.” óf: [variant 2] “P. In Naam van de Allerhoogste: In de Kracht van de Vader, in de Liefde van de X Zoon en in de Wijsheid van de Heilige Geest.” Bijvoorbeeld in de Absolutie wordt nu naast de vergeving ook het herstellen van harmonie uitgedrukt. De Absolutie wordt in meerdere van onze liturgieën gebruikt, bijvoorbeeld ook in de Genezingsdienst (die nu ‘Sacrament van Heling’ ge- noemd gaat worden). De oude tekst van de Absolutie luidt: “God de Vader, God de + Zoon en God de Heilige Geest ze- gene, beware en heilige u; de Heer zie in Zijn liefde op u neer en zij u genadig: de Heer geve u X absolutie van al uw zonden en schenke u de genade en de troost van de Heilige Geest.” In de herziene liturgie zijn nu drie varianten mogelijk. De mogelijkheid bestaat dat een variant door de celebrant wordt gekozen naar gelang de situatie. Een kerkgemeente kan zich ook uitspreken voor het gebruik van een bepaalde variant. [ Variant 1] . Hierbij wordt de gehele tekst uitgesproken: “God de Vader, God de + Zoon en God de Heilige Geest ze- gene, beware en heilige u; Christus schenke u Gods Liefde en Genade en geve u X absolutie van uw zonden. Christus her- stelle in u de volheid van Gods harmonie en geve u de ver- troosting van Gods Heilige Geest.” Mensen kunnen zich bewust worden dat zij in woord, daad of gedachte ingegaan zijn tegen de wil van God; dit drukt op hun geweten. In het Confiteor zeggen zij bewust dat zij spijt/berouw hebben van die daad, die hier als zonde wordt be- noemd. In de Absolutie geeft God antwoord, van God tot mens. Daardoor wordt de afscheiding opgeheven. Door die daad kan de liefde van God weer doorstromen naar de be- rouwvolle mens en kan de harmonie worden hersteld. Die be- vrijdende handeling van God wordt hier expliciet genoemd. [Variant 2:] “God de Vader, God de + Zoon en God de Heili- ge Geest zegene, beware en heilige u; Christus schenke u Gods Liefde en Genade en geve u X absolutie. Christus her- stelle in u de volheid van Gods harmonie en geve u de ver- troosting van Gods Heilige Geest.” Hier wordt ‘van uw zonden’ weggelaten. Het kerkelijke woord ‘absolutie’ betekent letterlijk al: ‘vergeving van zonden’. De weglating komt tegemoet aan hen die vanuit hun verleden ne- gatieve gevoelens hebben bij het woord ‘zonde’. [Variant 3:] “God de Vader, God de + Zoon en God de Heilige Geest zegene, beware en heilige u; Christus schenke u Gods Lief- de en Genade. Christus X herstelle in u de volheid van Gods har- monie en geve u de vertroosting van Gods Heilige Geest.” Hier wordt “geve u absolutie van uw zonden” in zijn geheel weggelaten. Sommigen zijn zich niet bewust dat zij in woord, daad of gedachte gezondigd hebben, maar zij zijn zich wel be- wust dat zij de neiging daartoe hebben; zij voelen een afge- scheidenheid van God en zijn zich bewust dat dat ook bij an- deren het geval is. Het tekstdeel “Christus herstelle in u de volheid van Gods harmonie” is dan ten volle van toepassing. Het weglaten komt overeen met een ruimere interpretatie van het woord ‘absolutie’. De etymologie daarvan is complex; zo heeft het eerdere Latijnse woord ‘absolutio’ de betekenis van vrijspraak of volledigheid en het woord ‘absolveren’ de betekenis van bevrijden of kwijtschelden. Het kerkelijk ge- bruik van ‘absolutie’ heeft de betekenis versmald tot ‘vergeving van zonden’. Een ruimere interpretatie van het ge- ven van absolutie komt dus neer op vrij maken of heel maken. Dit wordt uitgedrukt in “herstelle in u de volheid van Gods harmonie”. Door dat herstel kunnen wij ook zelf meewerken aan het ‘absolveren’ van de wereld. Het Onze Vader Velen, binnen en buiten de VKK, hebben moeite met het vers “ … en leidt ons niet in verzoeking”. Binnen de VKK wordt be- nadrukt dat de mens een eigen verantwoordelijkheid heeft en daarbij de hulp van God vraagt. De stichter bisschoppen van de VKK prefereerden daarom een andere formulering van het vers. Wedgwood zocht naar een formulering zoals die voorkwam bij sommige Anglicaanse denominaties van zijn tijd. Leadbeater vond dat het Onze Vader niet in de H. Mis past. In het belang van de oecumene nam hij het Onze Vader echter facultatief op, volgens de favoriete Bijbelvertaling. De H. Mis in de Korte Vorm is overigens geheel van de hand van Leadbeater. Het Onze Vader kent vele verschijningsvormen en uitleg- gingen. Ter verheldering van onze herziene tekst volgen hier twee gedachten. Rabbijn Aron Mendes Chumaceiro merkt op dat bijna alle verzen van het Onze Vader in het Oude Testa- ment voorkomen. Het vers “ … en leid ons niet in verzoeking” echter niet. Chumaceiro vindt dat vanzelfsprekend, want “het denkbeeld, dat God een mens in verzoeking brengt, druist te- gen de volmaakte rechtvaardigheid en liefde van God in.” Johannes Greber kreeg, naar eigen zeggen, door engelen aanpassingen gedicteerd op de synoptische evangeliën. De be- treffende passage van het Onze Vader luidt bij hem: “En laat onze hand niet los, opdat wij niet ten offer vallen aan de ver- leiding; maar bevrijd ons van het kwade.” Uiteindelijk zijn voor onze herziene liturgie de volgende bewoordingen gekozen: [oud] “… En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van het boze. Want Uw is het Koninkrijk…” -> [nieuw] “… En leidt ons bij verzoekingen en het omgaan met het kwaad. Want van U is het Koninkrijk…” Verder lezen Als u meer wilt lezen dan kunt u terecht op www.vkk.nl. U moet dan inloggen als kerklid (de gegevens zijn bekend bij de secreta- ris van de kerkgemeente of bij de EA). U ziet dan naast elkaar staan de teksten van de huidige en van de herziene liturgie. Te- vens kunt u een link openen naar de Engelstalige LCIS paper 4, dat gaat over de geschiedenis van de liturgie in het algemeen en over de VKK liturgieën in het bijzonder. (De LCIS papers beho- ren tot het internationale opleidingsmateriaal van onze kerk.) 8 Reflectie 10(1), voorjaar 2013