15(2)18

Boekaankondigingen (vervolg) Aat van Gils: De eeuwige ordening: Mythologie en religie in het oude Noord-Europa ; Aspekt, 2018 Aan de godenhemel van de Edda moet men niet de religie van het oude Noord-Europa zoeken. Daarom is de stof na een hoofdstuk over de prehistorie in twee hoofdmoten ver- deeld: de mythologie zoals die vooral in de Edda naar voren komt, en het religieuze leven en beleven zoals dit uit onder andere de saga’s (familiegeschiedenissen van de immigran- ten op IJsland) valt af te leiden. De gescheiden behandeling van mythen en religie geeft een overzichtelijk beeld van de oude, overwegend Noord-Germaanse cultuur en de grond­ lijnen van het geloof in de eindtijd van het heidendom. Van Gils beschouwt de Scandinavische mythen niet als op zichzelf staande verhalen, maar plaatst ze zo veel mogelijk in een groter geheel: de Indo-Germaanse of Indo-Europese mythologie. Zowel godennamen als vele mythische overle- ringen vertonen opvallende overeenkomsten met die uit de Oud-Indische, Perzische, Griekse, Romeinse en Keltische my- thologie. Door de mythen uit de Oudheid te vergelijken met de Germaanse laat de auteur een aantal structuren en motie- ven zien die ten grondslag liggen aan de (Noord-)Europese visie op hemel en Aarde. Frits Bosch: Wereld op een keerpunt ; Aspekt, 2018 Al sinds de mensheid bestaat is de vraag waarheen het gaat met ‘deze wereld’. In een actuele analyse gaat Frits Bosch op zoek naar de diepere oorzaken van de problemen. Hij doet dat aan de hand van actuele thema’s, zoals globalisering, informatietechnologie, innovatie, Europese integratie, op- komst Azië, samenleving, populisme, elite, jeugd, cultuur, immigratie, aanslagen, rechtsstaat, kernwaarden, educatie, milieuvervuiling, opwarming van de Aarde. Hij komt met klare standpunten en beleidssuggesties die uitnodigen tot discus- sie. Opvattingen over ethiek, beleid en ideologie worden niet geschuwd; het gaat om verdieping en duiding. Benjamin Carter Hett: De populist: Adolf Hitler, de ondergang van de Weimarrepubliek en de opkomst van het Derde Rijk ; Balans, 2018* ‘ De populist ’ laat zien hoe kwetsbaar een democratie is in handen van mensen die er niet respectvol mee omgaan. Hoe was het mogelijk dat een democratie (de Weimarrepu- bliek) zo volledig en zo snel uiteenviel als Duitsland in de jaren dertig? Hoe kon een democratisch gekozen regering Adolf Hitler toestaan de macht te grijpen? Het antwoord op deze vragen klinkt tegenwoordig even ver- ontrustend als herkenbaar. Het boek maakt pijnlijk duidelijk hoe het nazi-electoraat in feite een coalitie was van protes- tanten die om theologische en politieke redenen tegen deze Weimarrepubliek waren. Ze koesterden doorgaans een pessi- mistische opvatting over de menselijke natuur en meenden dat alleen een autoritaire staat èn leider krachtig genoeg zou zijn om de menselijke zondigheid te corrigeren. Zo’n staat was een instrument van God , en wie de staat ondermijnde ging dus tegen God in. Dit is een boeiend deel van dit intrigerende boek, vooral door de parallellen met onze tijd met de opkomst van het populis- me. Zo gelooft de Amerikaanse politicoloog Yascha Mounk in zijn boek ‘ The People vs. Democracy: Why our Freedom is in Danger and How to Save it ’ dat de gestage opmars van het populisme de vrijheden in het Westen bedreigt. Hij wijst hierbij ook op het zogenaamde nepnieuws dat in Duitsland ‘ Lügenpresse ’ wordt genoemd. En in de VS zijn vooral evan- gelische stromingen ook niet vies van populisme. Ik neem hiermee een voorschot op een (uitgebreider) artikel in het volgende nummer, maar kan dit verontrustende boek nu al van harte aanbevelen. ●