15(2)18

5 Reflectie jaargang ı5 nummer 2, zomer 20ı8 Zo herinner ik mij die oude psalm van vroeger: ‘ De stilte zingt u toe, o Heer .’ Mooi, de stilte die de Eeuwige toezingt. En de stilte spreekt. De Bhagavad Gita spreekt ook van die stilte: ‘ Voor hen die het toppunt van eenheid met de Heer hebben bereikt, is het pad stilte en vrede .’ En van Pythagoras is de uitspraak: ‘ Laat je kalme geest luisteren en opnemen .’ Stilte, daar hadden ook de Rishis , de Indiase zieners, al weet van. Zij ervoeren hun stilte door uiterst verfijnde perceptie, de impulsen van de eeuwige kennis. Ervaar vandaag hoe de stilte tot je spreekt. Stilte is abstract en moeilijk geworden Toch is de stilte voor velen nog een abstract begrip en kunnen we er maar moeilijk mee overweg. De beoogde verstoring van de dodenherdenking zegt iets van de tijd waarin we leven. Stilte moet vooral doorbroken worden, want stilte is eng. Jaren geleden verbleef ik vaak op de Hoge Veluwe en genoot daar intens van de stille plekken. Later kwam ik bij het biologische parkrestaurant ‘ De Hoge Veluwe ’ met enkele mensen in gesprek en vroeg hen of ze ook zo hadden genoten van de stilte daar. Nou, uh: niet ; dat vonden ze maar eng. We zijn zo gewend geraakt aan het geluid dat ons omringt dat we ook onwennig met stilte omgaan. Ook in de meeste kerken zijn er weinig ogenblikken van stilte. De protestante kerken kennen geen of nau- welijks momenten van stilte en toen een predikant stiltemomenten invoerde, kreeg hij veel commentaar op dat new age -gedoe. Binnen de vkk ligt dat anders, maar ook daar kreeg ik eens van een bezoeker te horen dat het soms zo eng was. Tja... Met veel drukte hollen velen zichzelf hun hele leven voorbij. Dat zijn we zo gewend en als het dan toch even stil is, ratelt het brein maar door. Stilte is in onze cultuur immers nutteloos , levert niets op, terwijl we in stilte pas echt wakker worden en verbonden kunnen worden met onze bron, de bron van oude kennis... maar al snel creëren we weer snel drukke gedachten en gepieker. Stilte ontmaskert en laat je in de spiegel kijken. En ik doel dan niet op stilte als afwezigheid van geluid, maar op de ruimte waarin we beseffen dat we zijn . Stilte die je doet ontwaken uit die altijd maar aanwezige behoef- te aan afleiding en entertainment . ‘ We zijn ,’ zo zegt Gwendoline Remmerie in haar mooie boekje Stilte ontmaskert , ‘ meesters in het ontvluchten van deze alom tegenwoordige ‘stilte’; ze ontmaskert ons en doet ons in de spiegel kijken. Stilte gaat in deze context niet om het fysiek afwezig zijn van geluid. Het is de ruimte waarin we helder beseffen dat we zijn. Binnen deze onmetelijke ruimte speelt zich onze fysieke waarneming en het denken af. ’ De ‘zee van Zijn’ is als metafoor een rode draad doorheen het boek. Ons denken maakt golven aan het wateroppervlak. Maar uiteindelijk komen we erachter dat deze golven ons in-zicht in de zee van Zijn niet hoeven te belemmeren. De stilte laat zich horen en voelen doorheen het verhaal, en doet ons proeven van een grotere dimensie van het dagelijks leven. Stilte confronteert: stilte die je onrustig maakt Een paradox: hoe kan stilte je nu bij je onrust brengen? Meditatie, yoga, contemplatie, ze moeten je toch inner- lijke rust en vrede brengen? Jaren geleden zei een kennis dat ze stopte met yoga omdat het haar zo on- rustig maakte. ‘ Prima ,’ zei ik. ‘ Ga er vooral toch mee door en probeer bij de bron van je onrust te komen .’ Hoewel er veel aandacht is voor meditatie hebben men- sen nog moeite met stiltemeditatie. Maar yoga en medi- tatie zijn niet alleen bedoeld om je lekker te voelen, ze kunnen je ook op diepere lagen brengen en dat kan confronterend zijn. Niet iedereen is daaraan toe. Yoga helpt je verbinding te maken met het Goddelijke dat wij zijn. Bhakti yoga betekent dat je door middel van devotie verbinding zoekt. Tja, het is de makke van veel spirituele zoekers vandaag de dag. We zoeken geluk In deze tijd van constante overprikkeling van de zintuigen lijkt er steeds meer behoefte aan stilte te ontstaan. Enkele jaren terug was ‘stilte’ zelfs het thema van de Maand van de Spiritualiteit . Dagblad Trouw stelde vast dat stilte gaandeweg een soort God is geworden. En dat klopt... God is ook stilte en stilte is God. Stilte is een begrip waaraan in de tradities altijd veel waarde werd toegekend. De sprekende stilte: even uit de tijd stappen Aat-Lambèrt de Kwant Over de auteur Aat-Lambèrt de Kwant (1943) is van huis uit freelance muziek- en religiejournalist. In de jaren ’90 heeft hij de Spirituele Café’s in Nederland opgericht, om daarna verder te gaan met Quantum Symposia . Sinds 2003 is hij hoofdredacteur van ons medium Reflectie ; eerder hij was ook hoofd- redacteur van Terugkeer en programma­ maker bij ohm ( Organisatie Hindoe Media ). Eventuele reacties of suggesties zijn hem welkom; e-mail: adekwant@upcmail.nl of bel: 072–5119619.