15(2)18

Boeddhistische monniken in diepe meditatie in de Maleisische jungle Reflectie jaargang ı5 nummer 2, zomer 20ı8 6 in deze hectische wereld en als we het daar niet vinden, dan maar via spoedcursussen ‘ verlichting ’ of yoga . Maar pas op! Het brengt je, als het goed is, ook op die on- vermoede lagen in jezelf. Ook stilte kan je daar brengen, zoals ik ook heb ervaren tijdens een verregende vakan- tie ergens in Duitsland waar ik voor een groot deel van de tijd in mijn uppie in een fraai houten chalet zat en daar in de stilte op veel innerlijke onrust stuitte. Tja, die stilte... Eckhart Tolle zegt ergens: ‘ Als je het contact met de inner- lijke stilte in je verliest, verlies je het contact met jezelf. Wan- neer je het contact met jezelf verliest, verlies je jezelf in de wereld. Je diepste besef van jezelf, van wie je bent, hangt nauw samen met innerlijke stilte .’ In korte, indringende teksten laat hij in zijn boek ‘ De stilte spreekt ’ druppels waarheid en wijsheid in de ziel vallen. En de mysticus/filosoof Marcel Messing zegt: Gij zijt de ongewogen stilte niet het afgemeten woord. Gij zijt beweging en rust... eeuwige stilte in het tijdelijke woord. Een stilte die spreekt En in Messing’s mooie boekje ‘ Zangen van stilte ’ wordt de diepte en kracht van de stilte bezongen. Ik wijs in dit verband op zijn boek ‘ De stilte die tot ons spreekt ’ waar- in hij wijst op de vele mythen die ons vertellen over de val van de mens . Deze val symboliseert de dramatische overgang van de paradijselijke mens naar de (aan de huidige) Aarde-gebonden mens. Een verstoffelijkings- proces waarbij de herinnering aan de oorspronkelijke Goddelijke Mens steeds meer verloren is gegaan. In een harde oefenschool, waarin de wetten van reïncarnatie en karma heersen, zal de mens nu ervaring moeten op- doen; een pijnlijk proces vol wisselvalligheden. In het Westen leidde dit proces tot een cultuur van het lawaai. Steeds meer werd afscheid genomen van de stilte als fundament van alle levensopenbaring. Dit in tegenstelling tot de ontwikkeling in het Oosten. In de poëzie, de natuur en de schilderkunst vinden we soms nog verwijzingen naar die stilte. Werkelijke ver- lossing uit dit levensveld wordt verkregen door het in- nerlijk pad van terugkeer. Maar hiervoor is eerst inzicht nodig. De stilte die tot ons spreekt: een stilte die meer zegt dan de mooiste muziek. Ik heb eens sessies gegeven waarbij ik mensen vroeg de muziek die ik liet horen op een vel wit papier te visualiseren, om ze vervolgens te vragen het- zelfde te doen bij het luisteren naar de stilte, naar de muziek in zichzelf. Het was verbluffend te zien wat ze toen visualiseerden. Muziek ontstaat ook vanuit de stilte, zoals dat zo mooi is te horen op de cd ’s in de box ‘ Musica Universalis : muziek der sferen ’. C d ’s met thema’s als verdriet, troost, dromen, maar ook stilte, met werken van eigentijdse componisten als onder meer Kancheli, Górecki, Pärt, Satie en Gubaidulina. De stilte in deze muziek is tastbaar en doet je ook verstillen. Woorden zijn slechts de verpakking En dan die prachtige bundel ‘ De stilte van woorden ’, een compilatie van korte teksten met een sterk aforistisch karakter van de Indiase levensleraar Osho. De teksten dienen ter inspiratie voor het vinden van ‘ de kleur van de stilte ’ ter onthaasting van ons o zo jachtige leven: ‘ de woorden zijn slechts de verpakking, de inhoud is stilte .’ Het fenomeen ‘stilte’ speelt een belangrijke rol in Osho’s levensbeschouwing, omdat het voor hem het diepste centrum of bron betekent, waaruit al het leven en diens vitale scheppingskracht voortkomt. Het vinden van die stilte, en daarmee van je natuurlijke aard, gebeurt door getuigebewustzijn , een andere belangrijke notie in zijn werk en meditaties. Mooi begrip: ‘ getuigebewustzijn ’. Dat was het waarmee ik te maken kreeg op die stille vakantieplek; ik was getuige van mijn bewustzijn dat waarnam hoe ik op die oorver- dovende stilte reageerde. Nu even niet dus. Wel (weer!) boeken en mooie muziek op m’n iPad, waarop ik ( verslaafd aan het nieuws ) ‘s mor- gens de krant kan binnenhalen. Ik kan nu wel mooie teksten over stilte citeren die mij raken, maar het is wel wat anders als ik die stilte, die probeerde tot mij te spreken, steeds weer door activi- teiten tot zwijgen breng. Ik behoor(de) tot een cultuur van het woord en niet die van de stilte. Ik realiseerde mij hoe de mind steeds meer maar weer gevoed wil worden door muziek, lezen en praten, voor- al dat! Kan ook vaak niet anders als journalist. (Mooi excuus overigens.) Toch wil ik me, zoals Eckhart Tolle dat treffend zegt, niet meer laten beïnvloeden door de onrust om mij heen en in mijzelf, maar deze beïnvloeden met mijn eigen stilte. Niet meer alleen door praten of schrijven over stilte, maar door echt oefenen in stilte, wellicht via stilteretraites. En gewoon even die mooie muziek uit tijdens het schrijven. Schrijven in stilte. Waar is de stilte van ooit die schrijvers, dichters en componisten inspireerde poëzie geboren in de stille nacht van de ziel prozaïsche beschrijvingen van de reis door het leven dan moet het wel stil zijn... Muziek die de natuur tot klank brengen het zou meer stil moeten zijn momenten zonder tv , radio, pc en social media stil zitten, gewoon stil zitten... Reizen door de geest van stilte om in onvermoede werelden terecht te komen ik hoef daarvoor geen reis te boeken naar Verweggistan mijn vakantie is hier en nu, wanneer ik maar wil maar dan moet het wel stil zijn en dat is het niet altijd. ❧ Aat-Lambèrt de Kwant