Relfectie 5(1)voorjaar2008.vp

Het bijzondere is ook dat het openingskoor anders is dan het bekende “ Herr, unser Herrscher.’ Het openingsdeel in deze uitvoering is: “ O Mensch, bewein’ dein Sünde Gross.” Een stuk dat Bach al geschreven had voor zijn sollicitatie in Leip- zig. Als uitbreiding van een cantate. Begenadigd — Dit openingskoor is meer bekend als het slot- koor van het eerste deel van de Matheus-Passion en is uitein- delijk het openingskoor geworden van deze Johannes Passion uit 1725. Verder zitten er een aantal aria’s in die afwijken van de ons bekende. Een fan- tastische tenoraria is te horen in de zeer virtuoos door Marcel Beekman gezongen aria “Zerschmettert mich, ihr Felsen und ihr Hugel.” Beekman is op dit moment een van de meest begenadigde tenoren. Al met al een heel bijzondere Johannes- passion, ook al is het weer geen totaal andere Johannes. Er zitten enkele elemen- ten in die Bach gebruikt heeft en er later weer uitgehaald heeft. Het blijft natuurlijk gissen wat de oerversie is, maar het laat wel zien dat Bach zijn muziek steeds aan het veranderen was. Al met al een schitterende opna- me met zangers van een heel hoog niveau en een overtuigend en inspirerend spelend orkest. De cd is uitgebracht op het label Quintone. Olga Kern maakte al eerder indruk door haar vertolkingen van bepaald niet makkelijke werken. Zij is geboren in een familie van musici, die directe banden had met Tsjaikovsky en Rach- maninov, en begon met pianolessen bij Evgeny Timakin aan de Centrale Muziekschool van Moskou toen ze vijf jaar oud was. Ze zette haar studie later voort bij Sergej Dorenski aan het Moskou Conservatorium en is lid van Ruslands Internatio- nale Academie der Kunsten. Kern kreeg ook onderricht van Boris Petrushansky aan de fameuze Accademia Pianistica Incontri col Maestro in Imola in Italië. Tegenwoordig woont ze in Moskou, samen met haar zoon Vladislav. Harmonia Mundi bracht de cd uit met vier variatiereeksen van Johannes Brahms,. Ze begint met de Variaties op een Hongaars lied (1853). Ze maakt op het eerste gehoor indruk door haar voort- varendheid, maar bij de Händel-variaties (1861) valt ze eigen- lijk wat tegen. Later lijkt ze weer heel virtuoos, maar het ontbreekt haar aan de nodige subtiliteit. Ze lijkt nog het meest tot haar recht te komen in de beide series Paganini-variaties (1863),maar echt overtuigen doet ze niet. Toch ben ik blijven luisteren en bleef ze me toch boeien. Je hoort dat haar talent wel degelijk aanwezig is, maar ja, bij deze Variaties van Brahms moet je van goeden huize komen. Dat doet Olga Kern ook, maar het is nog geen garantie tot succes. Een kennis van mij die niet onverdienstelijk deze werken ook speelt, verweet mij muggenzifterij en vond het allemaal prachtig. Wellicht dat u het ook mooi vindt. Gewoon kopen dan. Aan twee van Mozarts rijpste werken, het Pianoconcert K595 en het Klarinetconcert wijdt het Freiburger Barockorchester zijn beste krachten, met fabelachtig mooie resultaten. Niet voor niets was deze cd als “CD van de week” de hele week op radio 4 te beluisteren. De laatste concerten die Mozart schreef, zijn het pianoconcert in Bes groot, KV 595, en het klarinet- concert, dat hij componeerde voor de Weense virtuoos Anton Stadler. Bij het Freiburger Barockorchester, één van de meest opvallende ensembles voor muziek uit de 17de en 18de eeuw, werd voor de nieuwe cd niet zonder reden gekozen voor de commerciële titel, The Last Concertos. Andreas Staier kan voortreffelijk en overtuigend Mozart spelen op zijn fortepiano, de klarinettist Lorenzo Coppola overtreft hem nog met een uit- voering van een ongewone en ontroerende diepte – wat ook ligt aan het gebruikte instrument, een clarinette d’amour. Haar spel is heel verstild, ingetogen haast. d’Amour is hier toepas- selijk. Toen ik de cd eens draaide, zei een collega: “Heb je weer van die behangmuziek! Zet alsjeblieft af.” Ik vroeg hem eens goed te luisteren. En, hij moest toegeven dat dit toch wel wat anders was dan hij doorgaans gehoord had. Boris Berezovski kreeg zijn eerste pianolessen op vijfjarige leeftijd. Hij studeerde later bij Elisso Virsaladze aan het Con- servatorium van Moskou en nam privé-lessen bij Alexander Satz. In 1988 maakte Berezovski zijn debuut in London met een recital in Wigmore Hall. The Times beschreef hem bij deze gelegenheid als “an artist of exceptional promise, a player of dazzling virtuosity and formidable power”. Op de cd is een heuse pianotijger te horen. Ongelooflijk wat Berezovski hier presteert. Adembenemend haast. Hier klinkt een Chopin, ver- tolkt door een landgenoot pur sang. Grijsgespeelde muziek, dat wel, maar wie naar deze pianotijger luistert, hoort een afgestofte Chopin. Het label Erato bracht een serie cd-boxen uit met o.a. werken van Händel, uitgevoerd door het Montoverdi Choir en the Englisch Baroque Soloist onder leiding van John Eliot Cardiner. Urenlang, ja dagenlang heb ik twee door Erato uitgebrachte, naar de visie van John Eliot Gardiner op Händel geluisterd In 1964 richtte Gardiner in Londen het Monteverdi Choir op waar- mee hij twee jaar later voor het eerst optrad en op slag bekend werd. In 1968 richtte hij het Monteverdi Orchestra op dat tien jaar later werd uitgebreid en omgedoopt tot The English Baro- que Soloists. Daarnaast was Gardiner tussen 1980 en 1983 als eerste dirigent en als muziekdirecteur verbonden aan het Cana- dian Broadcasting Company’s Vancouver Orchestra. John Eliot Gardiner had al van jongs af aan een zwak voor de koormuziek van de Renaissance en van de vroege Barok en voerde voorna- melijk werk uit van Claudio Monteverdi, Christoph Willibald Gluck, Georg Friedrich Händel, Johann Sebastian Bach, Wolf- gang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Hij hechtte steeds veel belang aan het gebruik van authentieke instrumenten voor de uitvoering van het werk van deze componisten. Bedachtzaamheid — Het was een feest te luisteren naar de Händel- interpretatie van Gardiner. Eerder maakte hij al in- druk met zijn vertolkingen van o.a. de Beethoven symfonieën. Beethoven op authentieke instrumenten, daar was destijds heel wat over te doen. Het gepolijste gevoel dat ik soms bij zijn Bach-vertolkingen had, valt bij deze Händel- boxen weg. Het oratorium L’Allegro, il Penseroso ed il Moderato had ik nog nooit gehoord. Wel zo’n vier jaar terug iets over gelezen, over de opvoering van het Freiburger Barockorchester en het Colle- gium Vocale, onder leiding van Marcus Creed, in de Singel. Ondanks de schitterende muziek die in dit oratorium te ho- ren is, is het niet zo verwonderlijk dat dit werk zo goed als on- bekend is. Het heeft niet dezelfde dramatische stuwing als