7(1)10

Natuurlijk komt alsnog de vraag ter sprake wat het fenomeen BDE nu precies is, hoe je het dan wel zou kunnen verklaren. Het is heel duidelijk een bewustzijnsfenomeen. Maar dan loop je meteen op tegen de grote vraag wat bewustzijn eigenlijk wel is. En daarop, waarde lezer, is nog steeds geen antwoord gekomen. Niémand weet wat bewustzijn is. Zij die beweren dat het “slechts” een bijproduct van hersenactiviteit is, slaan de plank mis. Zij die trachten de BDE te verklaren aan de hand van de moderne fysica zitten misschien iets meer in de richting van het antwoord. Zij die zeggen dat bewustzijn een onafhan- kelijk werkende energie is die tijdelijk gebruik maakt van dat brein, hebben op grond van de BDE een tamelijk sterk punt, maar daarmee verklaar je nog steeds niet het wezen van het fenomeen. Het blijft gissen. En of we de ware aard van de BDE ooit zullen doorgronden is dus maar de vraag. De auteur sluit zijn boekje daarom als volgt af: Alles komt voort uit het onvergankelijke bewustzijn dat de vergankelijke stof stuurt. De mens die zich dit inzicht eigen heeft gemaakt kent de barrières van star materialisme en dog- matische geloofsopvattingen niet of niet langer. Hij of zij be- grijpt dat de stof ons de echte werkelijkheid niet kan laten zien. Het leren kennen van de werkelijkheid gaat langs de weg van het bewustzijn. De bijna-doodervaring is een bewustzijns- staat die de ervaarder in het voorportaal van de echte werke- lijkheid brengt. BDE-ers zeggen met recht dat het echter dan echt was wat werd ervaren. Zij mogen een luisterend oor en zo goed moge- lijk begrijpen verwachten; aan het bed, in familie- en vrien- denkring en aan de spreektafel. Als dit boekje daaraan bij- draagt dan heeft het zijn doel bereikt. Naar de mening van uw recensent draagt dit prachtige boekje daar zeker aan bij. Zoals blijkt is het vooral bedoeld om met weinig woorden een breed publiek klip en klaar te informeren. Dé introductie voor iedereen die tegen het fenomeen aanloopt of er in geïnteresseerd is. Om daarna in lijviger boeken te dui- ken als Eindeloos Bewustzijn (door Pim van Lommel), Onver- gankelijk (eveneens door Jim van der Heijden), etc. * * * 27 Reflectie 7(1) voorjaar 2010 (advertentie)