Minder bekend is dat in de eerste helft van deze eeuw, eveneens in Egypte, een pak papyrusbladen met koptisch schrift werd gevonden die konden worden herleid tot de nalatenschap van de Manicheeën: teksten van een ritualen- en hymnenboek van de oorspronkelijke Manicheese gemeente. Ook in Chinees Turkestan werden Manicheese teksten gevonden.

Mani (216-277), opgegroeid in een milieu van joodse christenen, wilde zich vooral richten op de levende geest en de in zijn innerlijk geopenbaarde krachten Licht, Liefde en Leven, aan de mensen overdragen. Hij wist zich van kind af aan onderwezen door een hogere macht, die hij zijn lichtgezel of ook wel zijn Tweeling noemde. Mani leerde dat in ieder mens een ‘lichtkiem’ verborgen is, een vonk uit het goddelijk Lichtrijk, die strijd moet voeren met krachten uit het rijk van de Duisternis. De lichtkiem in het menselijke hart kan ontvankelijk worden voor de krachten uit het Lichtrijk. De aldus bezielde materie zal zo met het licht van de Kennis (gnosis) worden doordrongen. Kerkvader Augustinus was aanvankelijk aanhanger van de Manicheïsche gnostische wereldreligie.

Mani heeft een reeks prachtige geschriften nagelaten die ten dele zijn teruggevonden. Het is te danken aan de Rozekruis Pers dat een bloemlezing hieruit is samengebracht in ‘Mani’s Lichtschat’. We vinden daar delen uit het Manichaean Psalmbook, teksten uit de Kephalaia (Mani’s belangrijkste kosmologisch werk), een loflied op Jezus uit de Chinese Hymnenrol, twee parthische hymnen en het lied van de parel uit de Thomas-akten. Prachtige, toegankelijk bloemrijke taal. Woorden waaraan je je moet overgeven. De hymnen zijn van een grote oprechtheid en directheid, die ons wellicht vreemd aan doen.

‘Mani’s Lichtschat’ is een geestelijke zon die de lichtschat van de ziel verwarmt. Aan het boek zijn vele gekleurde fragmenten van handschriften en illustraties toegevoegd.

Enkele jaren geleden verscheen bij uitgeverij Kok een bijgewerkte herdruk van het boek ‘Wegwijs in religieus en levensbeschouwelijk Nederland’, een zeer uitgebreide gids met o.a. een inventarisatie van een groot aantal kerkgenootschappen, groeperingen en organisaties die zich in welke vorm ook baseren op een van de wereldgodsdiensten en hoofdstromingen. ‘Gelovig Aktief’ werkt daarop prachtig aanvullend omdat het een adresboek van Christelijk Nederland is waarin adressen, contactpersonen, telefoon- en faxnummers van kerken, kerkelijke werkgroepen, christelijke organisaties en levensbeschouwelijke instellingen zijn opgenomen. Ook de VKK heeft hierin zijn plaats. Het is een praktisch boek, zeker voor de geestelijkheid, kerkbesturen en pastoraal/maatschappelijk werkenden.

Aanbevelenswaardig zijn ook ‘Gnosis als innerlijke religie’, een bundel individuele ervaringen met de gnosis als levende werkelijkheid, die veel facetten van de historische en moderne gnosis weerspiegelen en verder een keuze uit de geschriften van Mahatma Gandi: ‘De kracht van geweldloosheid’ , teksten die nimmer aan kracht inboeten en nog steeds velen weten te inspireren.

Vooruitblik
Aan het begin van elk jaar presenteren de uitgevers, meestal met enige trots, wat er op het programma staat. En niet onterecht met enige trots, want er staan ons weer prachtige titels te wachten.

Blij mogen we zijn met de doorbraak die onze priester Pameijer maakt. Na enige ‘vingeroefeningen’ bij de uitgeverij Paracelsus, lijkt hij nu een vaste plaats te verwerven in het Ankh-Hermesfonds, waar zijn naam nu prijkt tussen die van Jacob Slavenburg, Mansukh Patel, Shakti Gawain en anderen. Na zijn eerste presentatie in dit fonds (Symboliek in de Evangeliën) is binnenkort een nieuw boek te verwachten. Op zaterdag 16 mei a.s. zal tijdens een manifestatie in het kader van het 75 jaar bestaan van Ankh-Hermes, in de Lebuïnuskerk in Deventer, zijn boek ‘De mythe van Christus’ ten doop worden gehouden. In dit boek wordt het bewustwordingsproces dat de mens leidt naar de ‘achtste dag’ (een metafoor voor het nieuwe bewustzijn) op de voet gevolgd aan de hand van het leven van Jezus. Deze weg van de zevende naar de achtste dag wordt beschouwd als de evolutiereis van de ziel naar de vereniging met het Al.

Enkele weken eerder, op zaterdag 25 april, presenteert Mansukh Patel zijn nieuwe boek ‘Crisis en het wonder van de liefde’. Het is een boek dat gaat over het omgaan met verandering en tegenslag in elke levensfase. Een boek vol met methoden, gedachten, oefeningen, meditaties en tot nadenken stemmende verhalen van Mansukh en van anderen, zal velen doen uitzien naar de verschijning ervan. De presentatie door Mansukh Patel vindt plaats in de H. Hartkerk te Hilversum. Wie er bij wil zijn moet zich wel vooraf opgeven: telefoon 0488-491387.

Aandacht verdient zeker ook het bij uitgeverij Servire in mei te verwachten boek ‘De eeuwigheid is nu’ van de hedendaagse Vlaamse mysticus Erik van Ruysbeek. ‘In de mens zit een kracht, een beweging, die hem kan voeren tot ultieme graden van bewustheid waar het bewustzijn zich verliest in het niet meer bewuste’.

Van Ruysbeek beschrijft in dit boek de mystieke werkelijkheid die hij in het dagelijkse leven heeft ervaren. Hij stelt dat ook wij die beleving kunnen vinden, als we ons openstellen voor de ‘Ongrond’ zoals hij de oorsprong van het Zijn noemt. Je openstellen om de Ongrond in jezelf te ervaren. Dat is de essentie van levende mystiek.

Ook Ken Wilber zoekt het goddelijke, dat niet alleen via de weg van de religie maar ook via de wetenschap kan worden benaderd. Deze maand verschijnt bij Servire ‘De integratie van religie en wetenschap’, waarin Ken Wilber uiteenzet hoe verwondering de basis is voor wetenschap en ook de poorten doet openen voor een zoektocht naar het goddelijke. Via dit sleutelwoord kunnen de tegengestelde werelden van wetenschap en religie met elkaar verzoend worden, aldus Wilber.

Zielsverwantschap is een begrip wat velen aanspreekt. Actief op zoek kunnen gaan naar je zielsverwant, die ene speciale die naar jou verlangt zoals jij naar hem of haar verlangt, en die ook ontmoeten, is een wens van velen. ‘Op zoek naar zielsverwantschap’ (Michael; Uitgeverij Altamira) geeft richtlijnen hoe je deze zoektocht moet aanpakken. Binnenkort verschijnt de tweede titel van Michael: ‘Je zielsverwante roept’.

Zo kan de lijst met te verwachten boeken met nog vele worden uitgebreid, bijvoorbeeld met (alweer) een boek van Shakti Gawain ‘Helen vanuit je essentie’ , dat evenals ‘Leven in de eenvoud van Christus’, een bloemlezing uit het rijke werk van Jacob Boehme, binnenkort bij Ankh-Hermes zal verschijnen.

Ik besluit deze kleine boekenreis met het noemen van ‘Wijsheid te boek’, het jubileumboek van Ankh-Hermes onder redactie van Ronald Hermsen (met bijdragen van meer dan twintig auteurs: w.o. Irene van Lippe-Biesterfeld, Hein Stufkens, Philip Engelen, Jacob Slavenburg, Freek Simon en K. Zoeteman) dat in mei verschijnt, het ‘Esoterisch woordenboekje’ , van Renée van Blokland (Ankertje nr. 231, april 1998) en een nieuw boek van drs. Jacob Slavenburg, getiteld ’...en de twee zullen een zijn..’. Het zal gaan over de zoektocht naar de innerlijke eenheid, de versmelting van het mannelijke en het vrouwelijke. Door de uiterlijke geschiedenis heen openbaart zich de innerlijke zoektocht. Eindelijk wordt ontdekt dat het één worden zich niet meer (alleen) buiten de mens, maar in hemzelf afspeelt. Het thema zal breed worden uitgesponnen en Slavenburg gaat in op zienswijzen als het mystiek huwelijk, bekend uit esoterische bronnen, het de grenzen van de dood overschrijdende geestelijk huwelijk tussen man en vrouw waarover Swedenborgh schrijft, over het huwelijk tussen lichaam en geest, tussen de gelovige en God, waarvan in de mystieke literatuur sprake is, op het fenomeen tweelingzielen en nog zoveel meer.

Een boek om naar uit te zien. Maar we zullen wel even geduld moeten hebben tot na de zomervakanties.