In deze visie wordt het onsterfelijke verhaal van het leven van de Christus gezien als een universeel leven, jouw leven en mijn leven. Bovendien kunnen wij ons hiervan bewust worden nadat wij spiritueel ontwaakt zijn of zoals men zegt, "herboren" of wedergeboren. Dit is een transformerende ervaring. De "geboorte" van een nieuwe kijk op het leven die vanuit de ziel gebeurt. Een zich verdiepend, intuïtief gevoel van eenheid met God en alle wezens wordt ontwikkeld en dit leidt tot een "Christus-gelijkend" leven van zelf-overgave en opofferende liefde. Daarna overheerst het pasgevonden besef de gedachten, de motieven, de woorden en daden van de uiterlijke mens en hij wordt geheel getransformeerd, gereorganiseerd. Mystiek gezegd wordt hij herboren genoemd of zoals Onze Heer zegt: "opnieuw geboren". Dit is de geboorte van Christus in de mens, waarnaar Paulus vurig verlangde toen hij aan zijn volgelingen schreef: "Ik doorsta opnieuw barensweeën totdat Christus in u gestalte heeft gekregen."

Laat ons de geschiedenis van het eerste Kerstfeest vanuit dit gezichtspunt nader bekijken. Men kan aan de Aartsengel Gabriël denken, die de diepste Geest in de mens vertegenwoordigt. Dan zou zijn stem, die de woorden der Maria-Boodschap uitspreekt, de geestelijk creatieve en vruchtbaar-makende macht van het goddelijk Zelf in de mens vertegenwoordigen. Maria is het onsterfelijke Zelf in ieder van ons in haar kleed van licht, dat zich ontvankelijk maakt. Maria luistert naar de kracht van de Geest, en het Christuskind, dat vanzelfsprekend uit Maria geboren is, is de Christusnatuur die in de mens aan de macht komt, de pas ontwaakte kracht van universele liefde en van die geestelijke intuïtie die aan het denkvermogen de eenheid van alle leven en alle levende dingen ontsluiert. Deze innerlijke geboorte is inderdaad onbevlekt, totaal innerlijk en geestelijk, want in deze uitleg van het evangelieverhaal vertegenwoordigt Jozef het formele, logische, concrete denken van een normaal ontwikkeld persoon. Hoe waardevol dit rechtmatige vermogen van het denken ook kan zijn, het kan de intuïtie niet tot leven brengen. Juist door zijn aard is het mentaal, analytisch en feitelijk. Daar tegenover brengt de intuïtie het snelle inzicht in onderliggende principes en nauwkeurige voorgevoelens die niet afhankelijk zijn van de werking van het formele denken. Niet de analytische geest maar het onsterfelijk Zelf met zijn vermogen tot abstract denken, verpersoonlijkt door Maria, is alleen in staat geboorte te geven aan dit intuïtieve vermogen.

Waar speelde zich dit wonder af? In Bethlehem en in zekere zin is Bethlehem de wereld zelf, geestelijk en materieel. De herberg vertegenwoordigt de accentuering van de uiterlijke materiële wereld, welke de mensheid bezoekt en waar zij een tijdje op haar levensreis blijft. "Er is geen plaats in de herberg." Het vol zijn van de herberg symboliseert de houding van het wereldse denkvermogen, dat zich bezighoudt met tijd, plaats en dingen, en niet met de meest wonderlijk prachtige, delicate en reële gebeurtenissen. Het wereldse denken, de herberg, is vol wereldse belangen, motieven, activiteiten en voor enige tijd is dat vanzelfsprekend en terecht. Zodoende kan de wonderschone geboorte van het Christusbewustzijn daar niet plaatsvinden.

In een andere betekenis is de herberg het stoffelijk lichaam; de stal vertegenwoordigt het fysieke hart en de kribbe is de kamer of gewelf of grot binnen in het hart waarin de Christusgeest van liefde en eenheid geboren en "gevoed" wordt. De ogenschijnlijke armoede van de kribbe van een stal van een herberg symboliseert die verzaking van alle bezitsdrang die moet voorafgaan aan geestelijke wedergeboorte. Bij Zijn geboorte en tijdens Zijn Ieven koos de Heer van Liefde - die als het Tweede Aspect van de Drieëenheid de grootste van alle is - vrijwillig te verschijnen in de meest hulpeloze gedaante: een kind in de nederigste van alle plaatsen: een stal. Toen Hij volwassen was, koos Hij weer om door de mensen te worden veracht en verworpen. Hij, die door één enkel woord een razende storm tot bedaren bracht en aan Wie legioenen engelen gehoorzaamden, zou op elk moment Zijn grootheid hebben kunnen tonen. Dat deed Hij niet. Hij gaf zich over en werd vermoord en Zijn lichaam werd openbaar ten toon gesteld ter bespotting en verachting door de mensheid. Denk u in wat Hij had kunnen doen en niet deed. Door Zijn geboorte in een stal en in de nederigheid en overgave toonde Hij juist Zijn grootste kracht en dit als voorbeeld voor ieder mens. Aldus leerde Hij de grootste geestelijke waarheid dat het leven vervuld wordt door verzaking. Een oud gezegde luidt als volgt: "Je moet je hart verliezen en het zoeken in alle hoeken. Wanneer je het vindt, zul je het als het hart van alle dingen herkennen."

En wat symboliseren de herders en de wijzen uit het Oosten die hun gaven brachten? In de ene betekenis zijn de herders de hoogste kwaliteiten van de ontwaakte ziel, in het bijzonder haar beschermende, genezende en voedende krachten. Wanneer zij actief zijn, staat de ziel open voor verlichting, kan zij de engelen zien en horen, die de stromen van geestelijke kracht en wijsheid symboliseren die in de ziel nederdalen als boodschappers van boven, terwijl ze oproepen de eenheid van het leven te erkennen, het feit van de broederschap der mensheid. Vandaar de woorden van het lied der engelen: "Vrede op aarde voor de mensen van goede wil." Het is het dagen van bovenaf van zowel zuiver geestelijke kracht als het besef van de eenheid van het leven, de belofte van de toekomstige vervulling, die door Christus werd verkondigd: "Ik en mijn Vader zijn één."

In een andere betekenis verwijzen de herders naar die grote zieleherders die de volmaakte mensen van de wereld zijn. Paulus schrijft over ben als "volmaakte mensen" en toonde op vele manieren kennis te hebben van de mystieke bedoeling van het evangelieverhaal. Want zoals ik eerder citeerde, schreef hij in Galaten 4:19 "Ik doorsta opnieuw barensweeën totdat Christus in u gestalte heeft gekregen." Dit kan alleen verwijzen naar een innerlijke geboorte, inderdaad een Kerstfeest van de Ziel.

De Magiërs van het Oosten, vanouds drie, kunnen naar de drie aspecten van het innerlijke, onsterfelijke zelf van de mens verwijzen, geestelijke wil, geestelijke wijsheid en geestelijke intelligentie. Op dat ogenblik is elk van deze delen van de ziel voldoende ontwaakt om zijn speciale krachten of gaven te schenken om de pasgeborene kracht, leiding en inspiratie te geven in het leven dat bij nu is binnen gegaan, de nieuwe en levende weg.

Deze mystieke visie op de geboorte van Christus is ook door Angelus Silesius uitgedrukt:

Werd Christus duizendmaal
in Bethlehem geboren, en niet in U,
helaas, gij zijt dan toch verloren.
Het kruis op Golgotha verlost U
van geen kwaad, zo in Uw eigen hart
het niet geheven staat.